Hoe is de brandweerzorg in Nederland georganiseerd?

Tot 2010 was elke gemeente in Nederland zelf verantwoordelijk voor de brandweerzorg, maar sinds 2010 is Nederland verdeeld in 25 veiligheidsregio’s, waarin brandweer, politie, ambulancedienst en gemeente samenwerken op het gebied van hulpverlening. Elke veiligheidsregio is nu zelf verantwoordelijk voor het in stand houden van goede brandweerzorg, waarbij elke gemeente de eindverantwoordelijke is.

Wat is brandweerzorg?

De brandweerzorg omvat verschillende taken, vastgelegd in de Wet veiligheidsregio’s:

  • Het voorkomen, beperken en bestrijden van brand.
  • Het gevaar voor mensen en dieren bij ongevallen beperken en bestrijden.
  • Het voorkomen, beperken en bestrijden van incidenten met gevaarlijke stoffen.
  • Andere overheden en organisaties adviseren over brandweerzorg, brandbestrijding en brandpreventie.

Daarnaast voert de brandweer ook taken uit die vallen onder rampenbestrijding en crisisbeheersing. De brandweer staat onder leiding van een commandant.

Opkomsttijd brandweer

De brandweer moet zich aan verschillende regels houden. Wanneer er sprake is van bijvoorbeeld een woningbrand, dan moet de brandweer binnen 8 minuten ter plaatse zijn. Dit is de opkomsttijd. Dit is de tijd vanaf het moment dat een persoon het noodnummer 112 belt t/m het moment dat de brandweer ter plaatse is. Door deze regel heeft elke veiligheidsregio de verschillende brandweerkazernes effectief verdeeld over de regio, zodat de brandweer overal binnen de norm ter plaatse is.

Repressief personeel bij de brandweer

Eind 2022 telde de brandweer in Nederland bijna 23.000 personen in repressieve dienst, waarvan meer dan 80% vrijwilliger is en een kleine 15% beroeps. Waar de beroepslieden op de brandweerkazerne ‘wachten’ op een melding, worden vrijwilligers opgeroepen op het moment dat zij nodig zijn bij een incident. Zij spoeden zich dan naar de kazerne, bemannen de brandweerauto en rukken uit richting het incident.

Langdurige inzetten

Een effectieve organisatie van de brandweerzorg en de uitvoering van de bijbehorende brandweertaken is belangrijk voor de brandveiligheid van de burger. Wanneer er brand uitbreekt, zorgt de brandweer – de overheidsbrandweer in dit geval – ervoor dat deze zo snel mogelijk bestreden wordt. Zodra het incident afgehandeld is, kunnen ze weer paraat staan voor ander incidenten.

Maar wanneer een brandweerinzet langdurig wordt en mogelijk meerdere dagen gaat duren, is het belangrijk om te schakelen. Neem als voorbeeld een brand bij een afvalverwerker. Zodra de brand technisch gezien onder controle is en het smeulende materiaal moet worden afgeblust en afgevoerd voor verwerking, houdt de wettelijke taak voor de veiligheidsregio op. Met een particuliere brandweer – die kennis van zaken heeft – kan het nablussen uitstekend opgepakt worden.

Dit zorgt er niet alleen voor dat de overheidsbrandweer weer voor andere noodsituaties oproepbaar is, maar ook dat het vrijwillige repressieve personeel weer zijn ‘normale’ dagelijkse werkzaamheden kan uitvoeren.

Particuliere brandweer

Nubrandblussen.nl is een voorbeeld van een particuliere brandweer en kan als specialist voor de nablusfase ingezet worden. Zij zorgen voor een overdracht met de overheidsbrandweer. Tijdens deze overdracht worden de grenzen afgesproken over wanneer Nubrandblussen.nl weer dient op te schalen naar overheidsinzet. Bovendien houdt Nubrandblussen.nl gedurende de volledige operatie de overheidsbrandweer op de hoogte van de vorderingen. De overheidsbrandweer is te allen tijde degene die besluit over wie welke werkzaamheden in het kader van de afhandeling van het incident uitvoert.